โดย นายต้นกล้า
ทุกวันนี้เราจะได้ยินและคุ้นเคยกับคำว่า “จิตสำนึก” เพราะเป็นลักษณะอันพึงประสงค์ของการอยู่ร่วมกันในสังคมเช่น จิตสำนึกในการรักษาสิ่งแวดล้อม จิตสำนึกในการทำความดี จิตสำนึกจึงเกี่ยวโยงกับคุณธรรม และจริยธรรมของบุคคลนั่นเอง การที่บุคคลจะมีคุณธรรม มีจิตสำนึกที่ดี จำต้องมีการอบรมสั่งสอนหรือซึมซับประสบการณ์จากครอบครัว หรือสังคมรอบตัว และผ่านการกระทำจนเป็นสันดานแห่งความดีหรือจิตสำนึกนั่นเอง อยู่ๆจะให้มีจิตสำนึกเกิดขึ้นเองคงจะเป็นไปได้ยาก
การปลูกฝังจิตสำนึกด้านดีให้เกิดขึ้นในสังคมนั้น อาจารย์ธานินทร์ กรัยวิเชียร องคมนตรี เคยให้ความเห็นไว้ว่าต้องทำในสองส่วนคือ “การปลุก” และ “การปลูก” การปลุกนั้น ใช้กับผู้ใหญ่ที่บางครั้ง ได้หลงลืมหรือละเลยการนำคุณธรรมและจริยธรรมมาใช้ในการประพฤติปฏิบัติ ส่วนการปลูกนั้นใช้สำหรับเด็กและเยาวชนซึ่งเปรียบดั่งผ้าขาว และจะเป็นพลังสำคัญที่จะขับเคลื่อนสังคมไทยในอนาคต
ผมเองเห็นด้วยกับท่านอาจารย์ว่า หากเราจะแก้ไขสังคมคงต้องทำทั้งสองส่วน แต่ควรเน้น “การปลูก” กับเยาวชน มากกว่า การปลุกในผู้ใหญ่ เพราะการปลุกผู้ใหญ่ที่ผ่านมาน่าจะปลุกไม่ตื่น หากตื่นบ้านเมืองคงไม่เป็นแบบนี้ อย่างไรก็ดี “การปลูก” ผู้ปลูกต้องเข้าใจและทุ่มเทและกระทำอย่างต่อเนื่องจึงจะเห็นผล
สังคมในปัจจุบันผู้ใหญ่ไม่เพียงจะละเลยการปลูกฝังจิตสำนึกที่ดีๆ ให้กับเยาวชนแต่ ยังสร้างจิตสำนึกผิดๆ ให้กับเยาวชนอีกด้วยทั้งโดยตั้งใจ และไม่ตั้งใจ การมองเห็นภาพการกระทำที่ไม่ดีงามของผู้ใหญ่ซ้ำแล้ว ซ้ำอีก เช่น การทุจริตคอรัปชั่น การใช้และทำลายทรัพยากรธรรมชาติอย่างไม่รู้คุณค่า การบูชาเงินทองมากกว่าความดีงามเป็นต้น สิ่งเหล่านี้จึงหล่อหลอมให้กับเยาวชนของเรา ขาดจิตสำนึกแห่งความดีงาม คุณธรรมในสังคมจึงอ่อนล้าอย่างเช่นทุกวันนี้ การเร่งปลุกฝังจิตสำนึกในเรื่องดีๆ และลดเงื่อนไขที่จะนำไปสู่การปลูกฝังสิ่งผิดๆ ให้กับเด็กๆ จึงเป็นเรื่องที่สังคมต้องช่วยกันเร่งแก้ไข
งานวันเด็กแห่งชาติ ถือว่าเป็นโอกาสอันสำคัญอันหนึ่ง ที่ผู้ใหญ่จะปลูกฝังจิตสำนึกเรื่องดีๆ ให้กับเยาวชน งานวันเด็กของเทศบาลที่ผ่านมา ถือว่าประสบความสำเร็จดีระดับหนึ่ง เพราะได้จัดต่อเนื่องกันมาทุกปี ในงานมีความร่วมมือกับหลายหน่วยงาน มีคนมาร่วมงานมากมายเด็กๆ ได้รับความสนุกสนานบันเทิง และมีอาหารบริการฟรีอย่างอิ่มเอมทั้งเด็กและผู้ใหญ่ แต่ถ้าพิจารณาในด้านเนื้อหาสาระ และการปลูกฝังในเรื่องดีๆ ในงานวันเด็กสำหรับปีนี้ดูจะน้อยไปพอควร การใช้โอกาสในงานวันเด็กปลูกฝังจิตสำนึกในเรื่องสิ่งแวดล้อม เรื่องวัฒนธรรมไทย เรื่องจริยธรรมและคุณธรรม เรื่องความรักชาติ และการอยู่ร่วมในสังคมอย่างช่วยเหลือเกื้อกูลกัน น่าจะทำให้งานวันเด็กของเทศบาลมีคุณค่าต่อเด็กๆ มากยิ่งขึ้น
มีตัวอย่างกิจกรรมปลูกฝังจิตสำนึกในงานวันเด็กแห่งชาติที่ผมประทับใจมาก เกิดขึ้นในจังหวัดสุราษฎร์ธานีของเรานี่เองครับ เป็นกิจกรรมเทเหล้า เผาบุหรี่ ในโครงการ “บอกโทษเกินร้อย ชิงทุนเกินล้าน” จัดโดยเหล่าเด็กดี V-Starโรงเรียนยุวศึกษา เป็นโรงเรียนแกนนำฟื้นฟูศีลธรรมโลก ผลการจัดกิจกรรมในครั้งนั้น (ปี 2552) ช่วยให้ทั้งเด็กและผู้ปกครองสามารถเลิกและเห็นพิษภัยของเหล้าและบุหรี่มากขึ้น โดยสามารถรวบรวมโทษและพิษภัยได้ถึง 5246 ข้อ
นอกจากเรื่องการเพิ่มเนื้อหาสาระแล้ว สิ่งที่ผู้จัดควรพิจารณาให้ความสำคัญก็คือ เรื่องจิตสำนึกในการทิ้งขยะ ภายในงานของเด็กๆ ซึ่งดูเหมือนว่าเทศบาลจะไม่ได้นึกถึงเท่าที่ควร เพราะปล่อยให้ทิ้งขยะกันตามสบาย ภาชนะที่ใช้ใส่อาหารก็ควรใช้วัสดุที่ย่อยสลายได้ด้วย มิใช่ใช้โฟมอย่างทุกวันนี้ จะโดยตั้งใจ หรือไม่ตั้งใจก็ตาม แต่เหตุการณ์แบบนี้เกิดขึ้นมาหลายปี โดยที่ผมยัง ไม่เห็นว่าจะมีใครคิดแก้ไขอย่างจริงจัง ทั้งๆ ที่เป็นเรื่องของการเสริมสร้างจิตสำนึกเรื่องสิ่งแวดล้อม และวินัยของคนในชาติให้กับเด็กๆ
เทศบาลควรวางกฎเกณฑ์การทั้งขยะให้กับเด็กๆ ที่มาเที่ยวในงาน ให้ทิ้งขยะในภาชนะหรือบริเวณที่จัดเตรียมไว้ให้เท่านั้น และควรมีการประชาสัมพันธ์ให้เด็กๆ ทราบเป็นระยะๆ ในระหว่างวันงานด้วย ผมไม่เชื่อว่าเด็กๆ จะไม่ให้ความร่วมมือในขณะเดียวกัน ก็ควรขอความร่วมมือเรื่องการใช้วัสดุใส่อาหารและน้ำที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม จากทางร้านค้าและหน่วยงานที่มาร่วมออกงาน อย่างนี้จึงเรียกได้ว่าเรามีความตั้งใจปลูกจิตสำนึกรับผิดชอบ รักความสะอาด และเคารพกฎกติกาของสังคมให้กับเด็กๆ
การให้พนักงานเทศบาลมากวาดขยะในภายหลัง อาจแก้ปัญหาความสกปรกของสถานที่ได้เท่านั้น แต่ไม่ได้ปลูกฝังจิตสำนึกที่ดีให้กับเด็กๆ แต่อย่างใด ในทางตรงกันข้ามเด็กๆ อาจซึมซับจิตสำนึกในการอยู่ร่วมกับสังคมแบบผิดๆ ติดตัวไปจนโต เมื่อถึงเวลานั้นก็จะเป็นเหมือนจิตสำนึกผู้ใหญ่ในวันนี้ ที่ “ปลุกไม่ตื่น”
หากบทความนี้จะกระทบกับความรู้สึกของผู้รับผิดชอบการจัดงาน ก็ขอให้คิดว่าเป็นการช่วยกันติ เพื่อก่อ น่ะครับและขอให้กำลังใจท่านในการช่วยกันเสริมสร้างจิตสำนึกดีๆ ให้เกิดขึ้นกับเยาวชนในเกาะสมุยของเรา อนาคตเกาะสมุยจะได้ไม่ว่างเว้นจาก “คนดี”

Relate topics
- พัฒนาสัมพันธ์ระดับผู้บริหาร : พัฒนาศักยภาพผู้นำเพื่อร่วมพัฒนาประเทศ
- อยากถามคะ โรงพยาบาลในเกาะสมุยที่ไหนรับตรวจ DNA บ้างคะ
- เกาะสมุยกับ “การท่องเที่ยวสีเขียว”
- โรงพิมพ์สมุยอักษร รับรางวัล “เหรียญเงิน” จากการประกวดสิ่งพิมพ์แห่งชาติ ครั้งที่ 9
- จากวันรวมพลังคนสมุยจับมือต้านแท่นขุดเจาะสู่การรวมพลังคนไทยจับมือปฏิรูปพลังงาน



